TCMB: Kartlı Harcamalar Ekonomik Talebi Yansıtıyor mu?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yüksek frekanslı veri sağlayan kartlı harcamaların ekonomik talebi izleme açısından önemli bir gösterge olduğunu ancak bu verilerin doğru yorumlanabilmesi için ödeme alışkanlıklarındaki değişimlerin dikkate alınması gerektiğini açıkladı. Banka, son dönemde kartlı harcamalardaki artışın sadece talep kaynaklı değil, nakitten karta geçişin hızlanmasıyla da ilişkili olduğuna vurgu yaptı.

TCMB’nin blog yazısında, kartla yapılan harcamaların 2021 sonrası özel tüketim kaleminden belirgin şekilde ayrıştığına işaret edildi. Bu farklılaşmanın, tüketici talebinden çok ödeme tercihlerindeki dönüşümle bağlantılı olduğu belirtildi.

Özellikle dijitalleşme, temassız ödeme sistemleri ve yüksek enflasyon nedeniyle nakit kullanımının azalmasının kartlı harcamaları artırdığı tespitine yer verildi. Banka, bu nedenle kartlı harcamaları talep göstergesi olarak değerlendirirken, ödeme alışkanlıklarından kaynaklı artışı arındırmanın önemine dikkat çekti.

Bu kapsamda TCMB, akaryakıt sektöründen örnek alarak toplam satışlar üzerinden kart kullanım oranı hesapladı. Bu yöntemle, ödeme tercihinin etkisinden arındırılmış kartlı harcama verisinin özel tüketim eğilimleriyle daha uyumlu hareket ettiği görüldü.

Sonuç olarak, TCMB’nin analizine göre, kartlı harcamalar ekonomik talep için hâlâ önemli bir gösterge ancak sağlıklı değerlendirme için ödeme alışkanlıklarındaki değişimin hesaba katılması gerekiyor. Bu düzeltmeyle birlikte, parasal sıkılaşmanın etkisiyle tüketimdeki artışın daha ılımlı seyrettiği gözlemleniyor.